Legionella w mieszkaniach i domach prywatnych

Legioneloza to choroba zakaźna, przebiegająca pod postacią:

- choroba legionistów – postać płucna, najczęściej rozpoznawana, z objawami  zapalenia płuc o ciężkim przebiegu, często z towarzyszącymi objawami uszkodzenia wielu narządów. Przy ciężkim stanie ogólnym obserwuje się: podwyższoną ciepłotę ciała, suchy kaszel, zaburzenia oddychania, zaburzenia ze strony układu pokarmowego, zaburzenia świadomości. W 10-20% choroba może zakończyć się zgonem pacjenta.

- gorączka Pontiac – postać pozapłucna, łagodna,  z objawami grypopodobnymi: wzrost ciepłoty ciała, bóle głowy, bóle mięśniowe, zakażenie górnych dróg oddechowych. Wyzdrowienie następuje samoistnie w ciągu kilku dni, a śmiertelność 0%

- postać pozapłucna ciężka – choroba przebiega z zakażeniem uogólnionym, któremu może towarzyszyć sepsa lub zespól rozsianej zakrzepicy wewnątrz naczyniowej. Ta postać choroby dotyka głównie pacjentów szpitalnych np. w trakcie immunosupresji. Śmiertelność w tej postaci choroby wynosi 20-25%.  

Źródłem zakażenia jest aerozol wodno-powietrzny wytwarzany przez urządzenia sanitarne typu wanny, umywalki, prysznice, a także  fontanny, kurtyny wodne, klimatyzacja. Choroba nie przenosi się z człowieka na człowieka.

Okres wylęgania zależy od postaci choroby i wynosi dla postaci płucnej 5-6 dni, w przypadkach krańcowych 2-18 dni, a u osób z obniżoną odpornością nawet do 3 tygodni. 

W otoczeniu człowieka bakterie Legionella rozwijają się w sieci wodociągowej i instalacjach wody zimnej i ciepłej, w zbiornikach i wodnych urządzeniach chłodniczych i klimatyzacyjnych, a także w podgrzewaczach wody. Wzrost występowania notuje się zwłaszcza w przewodach i urządzeniach zawierających osad denny i rdzę.

Jak zatem uniknąć zakażenia?

Legionella najlepiej się rozwija w wodzie o temperaturze pomiędzy 25 a 45 stopni C, ale gdy temperatura wody osiąga 55 stopni C, żyje około 20 minut, przy 60 stopniach C - już tylko 2 minuty, a przy temperaturze około 70 stopni C – ginie. Dlatego należy utrzymać w punktach wypływu wody z kranu temperatury wody o wartości co najmniej 55 stopni C.

W przypadku podgrzewaczy wody należy zapewnić i utrzymać w nim temperatury wody o wartości co najmniej 60 stopni C. Podgrzewacz wody po dłuższym okresie nieużytkowania powinien być opróżniony z wody i poddany zabiegom czyszczenia.

Wskazane jest systematyczne płukanie wewnętrznych systemów wodociągowych wody ciepłej, tak długo aż woda wypływająca z punktu jej wypływu osiągnie maksymalną temperaturę.

W przypadku niekorzystania z wody w obiekcie spowodowanej np. dłuższą nieobecnością, aby uniknąć zakażenia należy spuszczać przez kilka minut gorącą wodę we wszystkich kranach i prysznicach, po uprzednim zdemontowaniu napowietrzaczy, perlatorów i słuchawek prysznicowych.