Fundusz sołecki są to środki wyodrębnione z budżetu gminy, zagwarantowane na realizację przedsięwzięć służących poprawie życia mieszkańców. Podstawą prawną jego funkcjonowania jest ustawa z dnia 21 lutego 2014 r. o funduszu sołeckim (Dz. U. z 2014 r. poz. 301, ze zm.).
Zasady pozyskiwania środków z funduszu sołeckiego.
1. Warunkiem przyznania środków z funduszu sołeckiego w danym roku budżetowym jest złożenie wniosku przez sołectwo do Wójta Gminy.
2. Inicjatywę w sprawie zgłaszania propozycji wniosku do uchwalenia posiadają: sołtys, rada sołecka lub co najmniej 15 pełnoletnich mieszkańców sołectwa.
3. We wniosku należy wskazać zadania do realizacji. Uzasadnić słuszność podejmowanych działań oraz rzetelnie i realistycznie oszacować koszty poszczególnych zadań. Koszty te muszą mieścić się w limicie środków przeznaczonych dla danego sołectwa. Kosztorys przedsięwzięć jest przygotowywany na wiele miesięcy przed realizacją – w tym czasie mogą zmienić się np. ceny materiałów czy usług. Chodzi jednak o to, żeby kosztorys pokazywał szacunkowe obliczenia. Przy jego sporządzaniu warto poprosić o radę specjalistę.
4. Wybrane do realizacji zadania mają spełniać następujące warunki: muszą być zadaniami własnymi gminy wynikającymi z art. 7 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2019 r., poz. 506), służyć poprawie warunków życia mieszkańców sołectwa oraz być zgodne ze strategią rozwoju gminy: art. 7. 1. Zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy.
W szczególności zadania własne obejmują sprawy:
1) ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej;
2) gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego;
3) wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz; 3a) działalności w zakresie telekomunikacji;
4) lokalnego transportu zbiorowego;
5) ochrony zdrowia;
6) pomocy społecznej, w tym ośrodków i zakładów opiekuńczych;
6a) wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej;
7) gminnego budownictwa mieszkaniowego;
8) edukacji publicznej;
9) kultury, w tym bibliotek gminnych i innych instytucji kultury oraz ochrony zabytków i opieki nad zabytkami;
10) kultury fizycznej i turystyki, w tym terenów rekreacyjnych i urządzeń sportowych;
11) targowisk i hal targowych;
12) zieleni gminnej i zadrzewień;
13) cmentarzy gminnych;
14) porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli oraz ochrony przeciwpożarowej i przeciwpowodziowej, w tym wyposażenia i utrzymania gminnego magazynu przeciwpowodziowego;
15) utrzymania gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz obiektów administracyjnych;
16) polityki prorodzinnej, w tym zapewnienia kobietom w ciąży opieki socjalnej, medycznej i prawnej;
17) wspierania i upowszechniania idei samorządowej, w tym tworzenia warunków do działania i rozwoju jednostek pomocniczych i wdrażania programów pobudzania aktywności obywatelskiej;
18) promocji gminy;
19) współpracy i działalności na rzecz organizacji pozarządowych oraz podmiotów wymienionych w art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie
(Dz. U. z 2018 r. poz. 450, 650, 723 i 1365 oraz z 2019 r. poz. 37);
20) współpracy ze społecznościami lokalnymi i regionalnymi innych państw.
5. Uchwalony na zebraniu wniosek, wraz z protokołem, uchwałą z zebrania wiejskiego oraz listą obecności, sołtys przekazuje Wójtowi w terminie do dnia 30 września roku poprzedzającego rok budżetowy, celem uwzględnienia go w projekcie budżetu gminy. Wniosek złożony po terminie zostanie odrzucony.
6. Władze gminy, radni czy sołtys nie mogą wpływać na tę suwerenną decyzję mieszkańców sołectwa. Decyzja mieszkańców jest wiążąca. Wójt sprawdza wniosek o fundusz sołecki jedynie pod kątem poprawności formalnej. Jeśli wniosek spełnia wszystkie warunki formalne, musi zostać uwzględniony
w budżecie gminy na kolejny rok.
7. W trakcie roku budżetowego, jednakże nie wcześniej niż po uchwaleniu budżetu gminy na dany rok
i nie później niż do dnia 31 października danego roku budżetowego, sołectwo może złożyć do Wójta wniosek o zmianę przedsięwzięć lub ich zakresu przewidzianych do realizacji w ramach funduszu.
8. Pieniądze z funduszu muszą być wydane do końca roku, na który zostały uchwalone. Środki funduszu niewykorzystane w roku budżetowym wygasają z końcem roku.
9. Przygotowując wniosek o fundusz sołecki, warto opracować realny harmonogram przedsięwzięcia
i ująć go we wniosku uchwalonym przez mieszkańców na zebraniu wiejskim oraz zacząć realizować
je możliwie jak najwcześniej, np. w pierwszej połowie roku tak, aby zdążyć ze wszystkim do końca roku. W planach trzeba uwzględnić nieoczekiwane trudności i opóźnienia wykonania poszczególnych zadań (np. ze względu na warunki pogodowe czy brak towaru w magazynie). Warto również dowiadywać się w gminie, jak wygląda realizacja przedsięwzięć z funduszu sołeckiego.
10. Po otrzymaniu wniosku o fundusz sołecki wójt sprawdza, czy wniosek jest poprawny pod względem formalnym. Jeśli wniosek jest poprawny, przedsięwzięcia zaplanowane przez sołectwo wprowadzane są do projektu budżetu gminy właśnie na podstawie uchwalonych na zebraniach wiejskich wniosków. Projekt budżetu gminy powstaje do 15 listopada.
W przypadku, gdy wniosek nie spełnia wymogów formalnych, wójt w ciągu 7 dni informuje o tym sołtysa. Sołtys ma kolejne 7 dni na podtrzymanie wniosku w niezmienionej formie. Informacje
o podtrzymaniu wniosku kieruje do rady gminy za pośrednictwem wójta. Rada gminy ma 30 dni na rozpatrzenie wniosku i rozstrzygniecie rady jest wiążące dla wójta.
Zebranie wiejskie:
Pliki do pobrania: